कार्पेट एरिया आणि बिल्ट-अप एरिया.

सोसायट्यांमधील ब्लॉकचे व्यवहार अनेक वर्षे बिल्ट-अप एरियावर आधारित होत असत. बिल्डर लोकानी याबाबत फार अनागोंदी व फसवणुकांचे प्रकार केल्यामुळे आता सरकारने नियम केला आहे कीं करारपत्रे कार्पेट एरियाच्या आधारे करावी. हा नियम स्तुत्य आहे. मात्र त्यात एक गोची आहे ती अशी कीं ब्लॉकची कार्पेट एरिया कोणी मोजून प्रमाणित करावयाची? सर्वसाधारण ब्लॉक खरेदीदाराला ती बरोबर मोजणे जमेलच असे नाही त्यामुळे जेव्हढ्या एरियाचे पैसे मोजले तेवढी खरोखर मिळाली काय ही शंका राहतेच.
बिल्डिंगचे जे प्लॅन मान्य झाले असतील त्याबरहुकूमच काम व्हायला हवे. तसे झाल्याची खात्री करूनच आर्किटेक्टने Completion Certificate द्यावयाचे असते व आवश्यक तर स्वत: तपासणी करून मगच Corporation ने ते स्वीकारून मग Ocupation Certificate द्यायचे असते. हे सर्व काटेकोरपणे झाले असे गृहीत धरले तरी एक अडचण उरते. कारण जे प्लॅन आर्किटेक्ट तयार करून मान्य करून घेतो त्यामध्ये प्रत्येक ब्लॉकची स्वतंत्र Carpet Area वा Built-Up Area दाखवलेली नसते. सर्व बिल्डिंगची एकूण Built Up Area दाखवून FSI चे गणित मांडून तो नियमाप्रमाणे असल्याचे दाखवलेले असते. Corporation च्या मान्यतेसाठी तेवढे पुरते. (अर्थात इतर अनेक नियमांचे पालन करावे लागते वा नियमांतून सवलत मिळवावी लागते. तो एक ’वेगळाच’ विषय आहे)
यावर सोपा उपाय आहे. असा नियम करावयास हवा कीं मान्यताप्राप्त प्लॅन्सप्रमाणे असणारी प्रत्येक ब्लॉकची Builtup Area and Carpet Area दाखवणारा तक्ता आर्किटेक्टने बनवून प्लॅनवर दाखवला वा त्यासोबत जोडला पाहिजे व त्यालाही Corporation ची मान्यता घेतली पाहिजे.
असे केल्यास ब्लॉक खरेदीदाराला Carpet Area बद्दल काही प्रमाणत विश्वसनीयता लाभेल व बिल्डरशी अनावश्यक झगडे टळतील. ब्लॉक दुसर्‍याला विकतानाही Carpet Area बद्दल निश्चितता राहील.
सहकारी सोसायट्यांनी सरकारकडे याबाबत पाठपुरावा केला पाहिजे.